حقايق تازه از بزرگترين
انفجار منظومه شمسي

چندي پيش فعاليت يکي از کوه هاي آتشفشاني IO ، يکي از قمرهاي مشتري ، منجر به شکل گيري بزرگترين انفجار آتشفشاني در منظومه شمسي گرديد که تا به حال مشاهده شده است . اين فوران آتشفشاني مساحتي در حدود 1900کيلومتر مربع را تحت پوشش خود قرار داد که از مساحت شهري مثل لندن بزرگ تر مي باشد. اما با وجود اين که اين اتفاق در فوريه سال 2001 رخ داده ، تصاوير آن به تازگي توسط اخترشناسان دانشگاه کاليفرنيا در برکلي مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است . نتايج اين بررسي ها نشان مي دهد که گدازه هاي آتشفشاني در اين فوران عظيم ، تا چندين کيلومتر ارتفاع داشته و توسط گازهاي منبسط شونده با سرعت بسيار بالايي در حال حرکت بوده اند. ضمن اين که مواد مذاب بر روي سطح IO هم به اين حجم اضافه مي شده است . در نتيجه انفجار حاصل موجب آزادسازي حجم وسيعي از انرژي شده است ، که گرماي توليدي آن به تنهايي با مجموع ديگر کوه هاي آتشفشاني روي IO برابري مي کند. دماي گدازه هاي آتشفشاني در حدود 1200درجه سانتي گراد بوده و در حدود 78000 انرژي آزاد کرده است . جالب است بدانيد که يکي از بزرگ ترين فوران هاي آتشفشاني بر روي زمين تنها قادر به توليد 12 انرژي بوده است .

کشف 2سياه چاله فضايي

در فاصله 400ميليون سال نوري از زمين ، کهکشان بسيار حجيم NGC 6240 در معرض يک تحول بسيار عظيم کيهاني قرار گرفته است . اخترشناسان به تازگي متوجه شده اند که دو سياه چاله فضايي بسيار بزرگ در مرکز NGC 6240 قرار دارند که به احتمال قريب به يقين در چند صد ميليون سال آينده با يکديگر برخورد نموده ، يک سياه چاله بسيار بزرگتر را تشکيل خواهند داد که اين فرآيند همراه با يک انفجار بسيار عظيم کيهاني و توليد امواج بسيار قوي ثقلي خواهد بود. کشف اين دو سياه چاله مويد اين فرضيه خواهد بود که سياه چاله هاي فضايي مي توانند با ترکيب با يکديگر در مرکز کهکشانها حجم بسيار وسيعي پيدا نمايند که به گفته منجمان اثبات اين تئوري کمک بسياري در فهم چگونگي شکل گيري کهکشان ها و نحوه رشد آنها خواهد کرد. اين دو سياه چاله به وسيله تلسکوپ چاندراي ناسا که در مدار زمين چرخش مي کند، مشاهده شده اند. اين تلسکوپ با استفاده از اشعه ايکس قادر به عبور از سطح پوشيده از گاز و گرد و غبار اين کهکشان بوده و مي توانند تصاوير آن را به زمين ارسال نمايد. کاري که ساير تلسکوپ هاي نوري قادر به انجام آن نيستند.

علم در جنگ

جام جم آنلاين - بسياري از سربازان بر اثر جراحتهايي بسيار جزيي كشته مي شوند چرا كه مجروحيتي جزيي باعث خونريزي شده و ادامه خونريزي به ضعف عمومي بدن منجر مي شود.
اين ضعف عمومي و عدم رسيدگي به جراحت علت اصلي بيشتر مرگهاي ناشي از جراحت در ميادين جنگ است در حاليكه تلفات كلي و جراحتهاي حاد تنها عامل كوچكي در مرگ و مير هاي جنگي است.
همزمان با نزديك شدن حمله ايالات متحده به عراق و آغاز جنگ موسسه اي درماني و تحقيقاتي با علم به اين موضوع نوع جديدي از باندهاي پانسمان را طراحي كرده است كه مي تواند مانع از ادامه خونريزي در مجروحان شده و جان آنها را نجات بخشد.
اين باندهاي پانسمان كه آغشته به فاكتورهاي انعقاد خون به صورت اشباع شده اند مي توانند به سرعت باعث انعقاد خون شوند.
طراحان اين باند پانسمان مي گويند اين باند مي تواند منجر به انعقاد خون در زخمهايي به عمق حداكثر 5 سانتيمتر شده و در مدت دو دقيقه خونريزي را متوقف كنند.

ضربه به سر را جدي بگيريد

ورزشکاران دبيرستاني که دچار ضربه به سر مي شوند، حتي اگر اين ضربه خفيف باشد و علايم ضربه تا 15دقيقه ، از بين برود ، اغلب چند روز پس از ضربه دچار اختلال حافظه و ساير مشکلات نهفته مي شوند. نتايج مطالعات دانشگاه پيتزبورگ نشان داده است که مربيان و پزشکان بايد درباره اين که يک بازيکن بعد از ضربه به سر، چه زماني مي تواند به بازي برگردد، دقت داشته باشند. از آنجايي که حين بازي ، علايم اين ضربه ها، در عرض چند دقيقه بهبود مي يابد. بازيکن سالم به نظر رسيده و به بازي برمي گردد. ضربات خفيف سر اغلب تشخيص داده نشده و مراقبت کافي از آنها به عمل نمي آيد. در مطالعه اي که بر روي 64 ورزشکار دبيرستاني انجام گرديده ، ديده شده است که سردرد، گيجي و تهوع ، در عرض چهار روز بهبود مي يابد. ولي برخي از اين ورزشکاران ، 7روز بعد از ضربه به سر، دچار مشکلات حافظه شده اند. اگر بعد از ضربه به سر به علايم خفيفي مثل حافظه ضعيف ، سردرد و گيجي توجه نشود و بازيکن قبل از اين که مغز فرصت کافي براي بهبودي داشته باشد، به زمين برگردد، شانس صدمات جدي مغز بالا مي رود.

ويتامين A : يک شمشير دولبه

براساس مطالعه گسترده اي که در سوئد انجام شده است ، مصرف مکمل هاي ويتامين A باعث ضعيف شدن استخوان ها مي شود و خطر ايجاد شکستگي هاي استخواني را تا 7برابر افزايش مي دهد. اين تحقيق که درباره مردان صورت گرفته است ، 3تحقيق پيش را - که درباره زنان انجام شده بود و نشان مي داد مصرف مقدار بالاي ويتامين A خطر شکستگي در استخوان ران و استخوان هاي ضع يف را افزايش مي دهد - تاييد مي کند. مطالعه انجام شده ، اولين مطالعه اي است که در آن صرف نظر از تحقيق درباره رژيم غذايي و مصرف داروهاي مکمل ويتامين A ، ميزان ويتامين A موجود در خون بيماران هم اندازه گيري شده است . مطالعات انجام شده در 3دهه اخير نشان مي دهد مصرف بيش از 5/1 ميلي گرم ويتامين A در روز، خطرناک است و به همين دليل افراد نبايد مولتي ويتامين هايي را که حاوي ويتامين Aهم هست ، سر خود مصرف کنند. آخرين ميزان تعيين شده ، براي مصرف ويتامين A ، در زنان تنها 7/0 ميلي گرم و در آقايان 9دهم ميلي گرم در روز است و اين مقادير براحتي با يک رژيم غذايي مناسب تامين مي شود. بسياري از داروهاي مولتي ويتامين هم حاوي 75/0 دهم تا 5/1 ميلي گرم ويتامين A هستند که معادل 2500تا 5000واحد استاندارد است . دکتر دونالد لوريا، مدير پزشکي پيشگيري در دانشگاه پزشکي و دندانپزشکي نيوجرسي مي گويد: «ويتامين A ، بالقوه مضر است و بجز مواردي که يک علت پزشکي شناخته شده مثل برخي بيماري هاي چشم وجود داشته باشد، نبايد از مکمل هاي آن استفاده شود.» نتايج تحقيق انجام شده ، هفته گذشته در مجله NEJM به چاپ رسيده است ، در اين تحقيق ، بيش از 2300مرد شرکت داشته اند. ويتامين A ، يک آنتي اکسيدان شناخته شده است و عقيده بر اين است که آنتي اکسيدان ها خطر سرطان و بيماري هاي قلبي را کاهش مي دهند. شايد به همين دليل است که مطالعات نشان داده اند حدود يک سوم تا نصف جمعيت امريکا، ويتامين A و يا مولتي ويتامين هاي حاوي ويتامين A را مصرف مي کنند، اما همه افرادي که بدون تجويز پزشک اين داروها را مصرف مي کنند، بايد بدانند ويتامين A در کار سلولهايي که توليد استخوان را به عهده دارند، اختلال ايجاد مي کند و سلولهايي را که کار تخريب استخوان را به عهده دارند ، تحريک مي کند. همچنين افزايش اين ويتامين باعث اختلال در کار ويتامين D مي شود که به بدن کمک مي کند مقادير کلسيم خود را در حد طبيعي نگه دارد. در اين مطالعه ديده شد که تقريبا يک پنجم يعني حدود 465نفر ، به علت اين که بالاترين ميزان خوني ويتامين A را داشتند ، بيش از همه در معرض خطر بودند و احتمال شکستگي در استخوان ران آنها 21برابر ديگر افراد و احتمال هرگونه شکستگي در آنها نسبت به کساني که سطوح پايين تري از ويتامين Aداشتند، 65درصد بيشتر بود. دکتر لوريا مي گويد: «مردم نبايد مکملهاي حاوي روغن ماهي ، يا جگر را بيش از يک بار در هفته استفاده کنند، اگرچه مولتي ويتامين هايي که کمتر از يک دهم ميلي گرم ويتامين A داشته باشند، چندان خطرناک نيستند.» ميزان زيادي ويتامين A در روغن ماهي و جگر وجود دارد. ميزان کمتر آن در زرده تخم مرغ ، کره و خامه هست . برخي مواد مثل سبزيهاي سبز تيره و سبزيها و ميوه هاي زرد، حاوي پيش سازهاي ويتامين A هستند که بعد از خورده شدن در بدن تبديل به ويتامين A مي شوند.

شير براي همه خوب است
براي دختران خوبتر

همه ما در طول روز، توصيه هايي درباره مصرف شير مي شنويم . اگر چه در ديد اول ممکن است اين جمله ها تبليغاتي به نظر برسند ، اما توجه به يافته هاي جديد دانشمندان علوم تغذيه مي تواند ديدگاه شما را نسبت به اين مساله تغيير دهد. جديدترين تحقيقات فوايد کلسيم ، اهميت خاص آن در حفظ سلامت را بيش از هرزمان ديگري آشکار کرده است . اگر چه کلسيم از غذاهاي ديگر نيز علاوه بر شير تامين مي شود، اما شير کماکان عمده ترين منبع تامين کلسيم بدن است . اين روزها کارشناسان تغذيه درباره کمبود مصرف شير زياد هشدار مي دهند. شير، عمده ترين منبع تامين کلسيم بدن است ، چون فقط تعداد اندکي از افراد در طول روز به ميزان کافي پنير يا مواد کلسيم دار غيرلبني مانند برگ کلم يا کلم براکلي مصرف مي کنند، طوري که کلسيم مورد نياز آنها را تامين کند. براي کمبود مصرف شير، دلايل متفاوتي بيان مي شود. مصرف شير در بعضي افراد، نفخ يا اسهال ايجاد مي کند بخصوص در مصرف شير با معده خالي اين حالت بيشتر ايجاد مي شود. توصيه کارشناسان به اين گونه افراد اين است که شير را همراه با خوراکي هاي ديگر ميل کنند. مصرف شير را با مقدار کم شروع کنند و مصرف آن را به طور تدريجي افزايش دهند. در اين صورت ، به مصرف شير عادت مي کنند و مشکلي نخواهند داشت . توجه به کودکان در ارتباط با تامين کلسيم مورد نياز آنان ، به دليل نقش آن در سلامت استخوان ها بسيار ضروري است . کودکان 4تا 8ساله ، روزانه به 800ميلي گرم کلسيم نياز دارند، که اين نياز در نوجوانان 13تا 18ساله 1300ميلي گرم و در افراد 19تا 50ساله ، روزانه 1000ميلي گرم است افراد بالاي 51سال نيز به روزانه 1300ميلي گرم کلسيم نياز دارند. براساس يافته هاي دکتر الکساندر دوآن - که مدير موسسه ملي سلامت کودکان است - بدون شير در رژيم غذايي روزانه ، تقريبا غيرممکن است مقدار کلسيم مورد نياز بدن جذب شود. يک بررسي در اواسط دهه 1990 ، نشان داد فقط 5/13 درصد دختران و 36درصد پسران ، در سنين 12تا 19سال کلسيم کافي دريافت کرده اند. اين داده ها، اهميت مصرف مقدار کافي موادغذايي کلسيم دار بخصوص شير و ساير فرآورده هاي لبني مثل ماست و پنير را بخوبي آشکار مي کند. کارشناسان توصيه مي کنند به جاي مصرف نوشابه هاي گازدار، شيرکاکائو يا ديگر اشکال مطبوع شير، جايگزين آن شود. نتيجه يک تحقيق نشان داد، زنان مسني که در دوران کودکي ، روزانه کمتر از يک ليوان شير مصرف مي کرده اند ، استخوان هاي سست و شکننده تري داشته اند و احتمال شکستگي استخوان در آنها دوبرابر زناني بوده است که در دوران کودکي روزانه يک ليوان شير مصرف کرده اند. دکتر کاني ويور - رئيس مرکز تحقيقات تغذيه دانشگاه پردو - مي گويد: دوره نوجواني در رشد و تکامل استخوان ها بسيار مهم است ، زيرا نيمي از توده استخواني افراد بالغ در اين زمان شکل مي گيرد. در دختران ، 95درصد مجموع بافت استخواني تا سن 17سالگي ساخته و ذخيره مي شود. بنابراين ، دختري که در دوره کودکي و نوجواني کلسيم کافي دريافت نکرده است ، هنگامي که وارد ميانسالي مي شود ، فاقد استخوان هاي قوي و سالم است و با عوارض گوناگوني مانند شکستگي استخوان ها روبه روست . يک وعده غذايي غني از کلسيم ، مثل شير يا ماست ، دست کم حاوي 300ميلي گرم کلسيم است . برخلاف بسياري از مواد غذايي ، شير حاوي ويتامين Dاست و وجود اين ويتامين ، براي جذب کلسيم ضروري است . همچنين قندهاي طبيعي موجود در شير به جذب کلسيم کمک مي کنند. تحقيقات اخير ، بر تاثير مثبت کلسيم موجود در شير بر سلامت قلب دلالت دارد. کلسيم در کاهش فشار خون افراد مبتلا به بيماري هاي فشار خون نيز موثر است . براساس تحقيقات دانشگاه ويسکانسين ، ثابت شد زنان مبتلا به فشار خون که علاوه بر درمان دارويي ، روزانه 1500ميلي گرم کلسيم به مدت 4سال دريافت داشته اند، فشار خونشان به طورقابل ملاحظه اي کاهش يافته است ، اما بيماراني که فقط دارو مصرف کرده اند، بعد از اين مدت ، به طور کلي شاهد افزايش فشار خون بوده اند. کلسيم مقدار کلسترول مفيد خون (HDL) را نيز افزايش مي دهد و کلسترول مضر (HDL) را هم کاهش مي دهد؛ تغييري که باعث کاهش مشکلات قلبي - عروقي به ميزان 20تا 30درصد مي شود. اگر چه نقش کلسيم بر کاهش و مهار سرطان ، هنوز در مرحله تحقيق است ، اما جديدترين تحقيقات نشان مي دهد ، کساني که روزانه 1250ميلي گرم کلسيم دريافت کرده اند ، احتمال پيشرفت سرطان کولون در آنها 30درصد کاهش مي يابد. مطالعات متعدد ديگر نشان مي دهند که کلسيم ممکن است مقابل کاهش علايم پيش از قاعدگي در زنان و پيشگيري از سندرم کيستهاي تخمداني موثر باشد. وجود همه اين حقايق علمي اهميت مصرف شير و فرآورده هاي لبني را به عنوان عمده ترين منبع تامين کلسيم آشکار مي کند. توجه به اين مساله در دوران کودکي ونوجواني ، بخصوص در دختران از اهميت خاص برخوردار است.

سلامتي ؛ ارمغان امروز به نسل فردا

ارائه آمار مربوط به فقر، فقر مطلق و نسبي و خط فقر در جامعه ، کار چندان دشواري نيست . حتي ممکن است از يک ديدگاه به سبب دقت نظر در برآورد اين ميزان ، جاي مباهات هم داشته باشد و يا در نزد برخي ديگر همراه بااندکي تامل ، تاسف و دلسوزي همراه باشد که مثلا درآمد روزانه 20درصد از ايرانيان کمتر از يک دلار در روز است و يا حدود 7ميليون نفر از جمعيت کشور زير خط فقر بقا زندگي مي کنند و يا براساس آمارهاي موجود حدود 25درصد کودکان ايراني دچار سوئتغذيه ، لاغري ، کم وزني و کوتاهي قد هستند و يا آخرين برآوردها نشان مي دهد که خسارت ناشي از سوئتغذيه در ايران ، سالانه 5ميليارد و 652ميليون دلار است و... اما واقعا همه قضايا به اينجا ختم نمي شود؛ زيرا دريافت نکردن منابع غني ويتامين نظير سبزيجات و ميوه جات ، کودکان را در آينده مبتلا به انواع بيماري هاي عفوني ، واگير دار، قلبي ، عروقي و ديابت مي کند. همچنين کمبود ويتامين A ، شب ادراري و کمبود ويتامين Cسبب اختلال در انعقاد خون مي شود و شايد به همين دلايل باشد که امروز شاهد آن هستيم که برخي جوانان 25ساله کشور دچار پوکي استخوان شده اند. اما باز هم تمام ماجرا اين نيست . در يک کار پژوهشي ، دانکن و همکارانش در سال 1994 نشان دادند که بين فقر و ضريب هوشي بچه هاي 3تا 5ساله همبستگي بسيار معناداري وجود دارد. روان شناسي به نام اسميت در سال 1997 اعلام کرد، بچه هايي که در دوران طفوليت به علت وضعيت نامناسب اقتصادي خانواده ، امکان تجربه بيشتر، تمرين هاي بيشتر با رنگها و شناختن محيطهاي متفاوت را داشته اند، بعدها در مدرسه نيز از ادراک قوي تري براي درک محيط برخوردارند. همچنين دانکن در پژوهش ديگري نشان داد: بچه هايي که در سنين 0-5 سالگي خانواده هاي آنان درآمد مناسبي داشته اند و در تربيت آنها محدوديت مالي نداشته اند، در دوران مدرسه از موفقيت بيشتري برخوردار بوده اند. اين اطلاعات و حقايق ديگري مانند آن ، نشان مي دهد که مساله فقر تنها به مسائل و مشکلات جسماني و موقعيت محدود زماني ، منحصر نمي ماند، بلکه عوارض و مشکلات آن به صورت ناتواني هاي جسماني ، ذهني و يا رواني تا پايان عمر، زندگي و سرنوشت افراد را تحت تاثير قرار مي دهد. ضمن اين که ، چنين افرادي بعضا به صورت معلول ، از کار افتاده و ناتوان نيازمند رسيدگي و سرپرستي هستند و نهادهاي اجتماعي بايستي در آينده هزينه هاي گزافي را صرف آموزش ، بازتواني ، بازپروري و درمان و نگهداري آنها کند، پس چه بهتر از هم اينک اين سرمايه گذاري براي آنها صورت گيرد و پيش از آن که بيماريها و آسيبها، امکان برخورداري آنها از جسمي فعال ، بانشاط و سالم را بگيرد، شرايط زندگي ايشان را با سلامتي ، بهداشت و تغذيه خوب همراه و مطمئن گردانيم . برخي از افراد در جامعه ما بر اين باورند که برنامه ريزي ها در ايران همواره پس از وقوع حادثه صورت مي پذيرد و ما هنوز عادت نکرده ايم فرهنگ پيشگيري را پيگيري کنيم و توسعه دهيم . در صورتي که با توجه به اين عامل ، سود انساني و مادي فراواني را مي توانيم متوجه جامعه امروز و فردايمان کنيم.