باندهای
مافيايی و سود 500 بليون دلاری
نوشته:
باسم رحال / مترجم: سعيد آقاعليخانی
منبع: الوسط×
مندرج در هفته‌نامه «تابان» ، چاپ قزوين
يكشنبه ۱۸ عقرب ۱۳۸۲
اشاره: طي روزهاي اخير رسانه‌هاي مختلف جهان، از كشف و انهدام چندين باند بزرگ
قاچاق انسان و مواد مخدر، در اروپا خصوصاً جمهوري «چك» و «آلمان» خبر دادند. اين
موضوع ضمن ايجاد نگراني عميق در افكار عمومي جهان خصوصاً اروپاييان، باعث شد كه
بيشتر مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي با تمركز بر آن، طي مقالاتي به مسأله «تبهكاري» و
قدرت يافتن شبكه‌هاي مافيايي در جهان بپردازند، مقاله ذيل نيز با توجه به اين
مسأله تقديم خوانندگان عزيز مي‌شود.
براي مردم جهان كه با مافيا به واسطه‌ي ديدن فيلم‌هاي متعدد سينمايي آشنا شده‌اند،
معرفي مافيا و نسل امروزين آن امر تازه‌اي نيست. از جمله فيلم‌هاي مشهوري كه در
اين باره ساخته شده‌اند فيلم «آل كاپن» است. «آل كاپن» رهبر مافياي شيكاگو در دهه‌ي
بيست، قرن گذشته بود كه بازرس «اليوت نس» جنگ خونيني را عليه او و باندهاي تبهكار
به راه انداخت. همين طور «دون كورلئونه» از رهبران برجسته مافيا كه «فرانسيس
فوردكاپولا» در فيلم «پدر خوانده» به معرفي او پرداخته است.
مافيا يك داستان تخيلي براي لذت بردن نيست؛ بلكه واقعيت دردناكي است كه طي دهها
سال –عليرغم تلاشي كه براي سركوبي آن شده- امان دولت‌ها را بريده است.
مافيا در دوران جديد با نفوذ دادن شبكه‌هاي متخصص تبهكاري در اقتصاد جهاني، ضمن
تقويت خود، توانسته است در زمينه‌هاي مختلف اقتصادي و تجاري، با قدرت به فعاليت
بپردازد؛ امري كه دولت‌هاي جهان را براي مقابله و دفع آن در كنار يكديگر قرار داده
است.
در اين راستا با درخواست سازمان ملل «معاهده پالرمو» بر ضد جرم‌هاي سازمان يافته
جهان در اين شهر ايتاليايي با شركت 123 كشور منعقد شد (آماري كه در تاريخ سازمان
ملل يك ركورد است).
در 29 سپتامبر سال گذشته و بعد از موافقت نهايي چهل كشور كه فرانسه و اسپانيا از
اروپا و نيز برخي كشورهاي ميزبان باندهاي مافيايي چون آلباني، مكزيك، نيجريه و
تركيه نيز از جمله آنها بودند، پيمان پالرمو به مرحله اجرا گذاشته شد؛ نكته جالب
توجه در اين برهه، غيبت مشهود آمريكا، چين و روسيه بود كه مافيا به شكل بي‌نظيري
دهها سال است در آنها رسوخ يافته است.
معاهده، حاوي 3 پروتكل در مورد تجارت اشخاص (خصوصاً زنان و كودكان)، قاچاق افراد،
ساخت و قاچاق اسلحه است.
طي ده سال اخير، جهان در برابر اين سرطان گسترش يافته عاجزانه دست از كار كشيده
بود؛ خصوصاً پس از فروپاشي ديوار برلين (1990) كه مافيا در كشورهاي بيشتري نفوذ
پيدا كرد و گوشه گوشه جهان به دليل خلأ يك قانون بين‌المللي شاهد روند رو به
افزايش جنايت، فساد و رشوه بود. اين وضعيت به جايي رسيده است كه امروز شاهد ايجاد
«تمدن‌هاي بزرگ مافيايي» هستيم كه كاملاً آزاد و قدرتمند به فعاليت مشغولند، تمدن‌هاي
مافيايي مثل «كازانوسترا» در سيسل، «ياكوزا» در ژاپن و ديگر شبكه‌هاي بزرگ و
سازمان يافته در چين، آلباني، تركيه و…. از جمله اين تمدن‌هاي قدرتمند هستند.
اين باندها با رشوه، فساد، قتل و ايجاد رعب و وحشت، در اقتصاد جهاني نفوذ كرده و
زمام آن را در دست گرفته‌اند. آنها به خوبي مي‌دانند چگونه فعاليت‌هاي خود را
گسترش داده و به كالا و خدماتي چون: قاچاق انسان، اسلحه و مواد مخدر تنوع بخشند.
موفقيت، پيشرفت و تحولات سودآور اقتصادي و جهاني اين باندها به مراتب از اقتصاد
مشروع جهاني بيشتر است.
بنا بر آمار ارايه شده از «دفتر نظارت بر مواد مخدر و مبارزه با جرايم» سازمان
ملل، در سال 2002 ، تجارت مواد مخدر بين 300 تا 520 بليون دلار سود نصيب شبكه‌هاي
مافيايي كرده است. فقط، آمريكايي‌ها تا پايان سال 2003 حدود 60 بليون دلار مواد
مخدر خريداري و مصرف كرده‌اند. بديهي است با در نظر گرفتن اين نكته كه اين مبالغ
هنگفت قرار است به عنوان سرمايه جرم‌هاي سازمان يافته ديگري هزينه شوند، مسأله بعد
استراتژيك پيدا مي‌كند. امري كه به اعتقاد كارشناسان اقتصادي امور تبهكاري، اقتصاد
جهاني را با آسيب جدي مواجه خواهد ساخت.
براي نمونه ذكر اين نكته ضروري است كه شوك مالي بزرگي كه مافياي ژاپن در سال 1990
به واسطه فعاليت‌هاي مضاربه‌اي در بازار بورس اين كشور ايجاد كرد، باعث اتلاف 16
درصد از سرمايه ملي ژاپن (برابر با خسارت مالي ژاپن در جنگ دوم جهاني) شد!!
بنابراين به نظر مي‌رسد كه به جاي انجام اقدامات فردي كه بي‌نتيجه بودنش به اثبات
رسيده است دولت‌هاي جهان به شكل قاطعانه‌تري به اين موضوع بپردازند، خصوصاً آنكه
به ياد بياوريم بنابر اطلاعات ارايه شده از سوي سازمان ملل و بنابر اعترافات اعضاء
سابق مافيا، 190 خانواده بزرگ مافياي سيسل در 44 كشور (5 قاره جهان) به انجام
فعاليت‌هاي تبهكارانه خود مشغولند. در گزارش‌هاي اخير سازمان ملل، -كه در مورد
وضعيت سازمان‌هاي مافيايي ارايه شده بود- با بيان اينكه اين شبكه‌ها به شكل مستمر
رو به انقراضند آنها را خطري جدي تلقي نكرده بود، اما بايد دانست كه اين گزارش‌ها
كه بعضاً در برخي مطبوعات با عنوان «مرگ تبهكاري مافيايي» تيتر مي‌شود نبايد از
نگراني جهاني كم كند و همكاري‌هاي بين‌المللي براي مبارزه با تبهكاري را تحت
الشعاع خود قرار دهد. خصوصاً با توجه به اين نكته كه گذشته نشان داده است اعمال يك‌جانبه
كشورها، سودي در برنداشته است. براي مثال؛ آمار ارايه شده از سوي «اداره مبارزه با
تبهكارات مافيايي» ايتاليا در سال 1985 شمار اين باندها را 181 خانواده و 5487
مهره كليدي اعلام كرد، بعد از گذشت 10 سال مبارزه خونين عليه اين شبكه‌ها كه به
قيمت قتل «قاضي فالكوني» و «بورسيلينو» در سال 1992 تمام شد و رسانه‌هاي گروهي با
افتخار از «مرگ مافيا» خبر دادند؛ در پايان سال 2002 آمارهاي جديدي گرفته شد كه
نشان مي‌داد، 190 خانواده با 5200 مهره كليدي هنوز به فعاليت مشغولند!
كارشناسان اقتصادي ليبرال، جرم‌هاي سازمان يافته را چيزي جز رخنه در بهره‌گيري از
كالاها و خدمات غيرعلني نمي‌دانند زيرا اين اقلام مواردي هستند كه حكومت‌هاي
محافظه‌كار قادر به دادن مجوز بدان نيستند مواردي چون؛ اعمال جنسي، روسپيگري،
قمار، ساخت و تجارت مواد مخدر و قاچاق كالاهايي كه دولت‌ها ماليات سنگيني بر آنها
بسته‌اند، (مثل تنباكو و اتومبيل). بنا بر اعتقاد ايشان يك دولت ليبرال –برخلاف
محافظه‌كاران- مي‌تواند با سازماندهي اين كالا و خدمات، مانع از تركتازي باندهاي
مافيايي شود در مقابل، آگاهان به امور ضمن رد اين تفكر آن را يك اشتباه فاحش مي‌دانند،
زيرا باندهاي تبهكاري به گونه‌اي نيستند كه خود را تنها به يك زمينه محدود كنند و
طبع فرصت‌طلبانه‌ي آنها هر معامله سودآوري را كه رصد كند بلافاصله بر روي آن
متمركز مي‌شوند در نتيجه مي‌بينيم كه بسياري از اين شبكه‌ها فعاليت خود را در
زمينه‌هاي مختلفي چون؛ تجارت زنان، اسلحه و مواد مخدر گسترش داده‌اند و كار به
جايي رسيده است كه با گذشت زمان، بسياري از باندهاي مافيايي براي سود حاصل از
بلاياي انساني مثل جنگ و… دندان تيز كرده‌اند.
بنابر آمار اينترپل (پليس بين‌الملل) و دفتر مهاجرت بين‌المللي، ساليانه 3 ميليون
نفر (غالباً زنان، كودكان و پسران تازه به بلوغ رسيده) توسط باندهاي مافيايي سراسر
جهان به منظور روسپيگري، مزدوري و سرقت، خريد و فروش مي‌شوند قاچاق زنان با قيمت
بسيار نازل و سود سرشارش –كه بيشتر از كشورهاي بالكان صورت مي‌گيرد- عليرغم نگراني‌هايي
كه براي خانواده‌ها و دولت‌هايشان ايجاد مي‌كند باعث شعف و شادي شبكه‌هاي قاچاق
انسان شده است.
براي نمونه، در بوسني كه درآمد ماهانه هر فرد 200 دلار است يك روسپيخانه با ده زني
كه در آنجا كار مي‌كنند ساليانه يك و نيم ميليون دلار سود نصيب صاحبش مي‌كند. در
اين كشور 260 خانه فساد از اين دست وجود دارد كه هر كدام حداقل ده زن را در خود
جاي داده است.
تجارت ديگري كه كمتر از مورد قبلي خطرناك و نگران كننده نيست؛ تجارت سلاح‌هاي سبك
(تفنگ، مسلسل، كلت و مين) است كه بنابر آمار سازمان ملل ساليانه حداقل يك بيليون
دلار سود از آن به دست مي‌آيد و اين رقم سواي سود حاصل از قاچاق سلاح‌هاي سنگين
است؛ سلاح‌هايي كه واقعاً سلاح‌هاي «كشتار جمعي»اند و قربانيان زيادي مي‌گيرند و
بنابر آمار، اين سلاح‌ها در درگيري‌هاي محلي، ترورها، جنايات و خودكشي‌هاي ديوانه‌وار،
در هر ساعت از سال 57 كشته برجاي مي‌گذارند.
نتايج تحقيقات اينترپول نشان مي‌دهد كه فعاليت‌هاي مافياي جهاني ضمن بهره‌گيري از
حمايت مطلوب، بي‌هيچ محدوديت و مجازاتي در زمينه‌هاي مختلف رو به افزايش و گسترش
است. ميزان اموال مصادره شده اين باندها در مقايسه با سود چشمگير مافياي جهاني رقم
بسيار ناچيزي است. از آغاز سياست مبارزه جهاني با پولشويي (1) (از سال 1990 تا
2000) ارزش كل اموال مصادره شده از رقم 4 بيليون دلار تجاوز نكرده است حال آنكه
فقط در سال 2002 سود حاصل از پولشويي براي اين باندهاي تبهكاري حدود 350 بيليون
دلار بوده است كه به خوبي تفاوت فاحش ميان اين ارقام را نشان مي‌دهد و اين مسأله
يك مصيبت جهاني است. بنابراين اقدامات يك كشور به تنهايي نتيجه‌بخش نيست و يك عزم
بين‌المللي به رهبري سازمان ملل براي مبارزه با اين اقدامات تبهكارانه كاملاً
ضروري است.
چهار معضل اساسي، معاهده پالرمو را تهديد مي‌كند كه هر كشوري بايستي خود را براي
مبارزه با آن آماده كند اين معضلات عبارتند از: پولشويي، جرم‌هاي سازمان يافته،
رشوه و عقيم گذاشتن تحقيقات. بي‌شك باندهاي مافيايي پشت اين قضايا قرار دارند و
ضروري است كه تمام كشورها با پيوستن به اين پيمان با اين جرايم –كه سازمان ملل
آنها را در قوانين جزايي بين‌المللي به عنوان جرم گنجانيده است- به مبارزه
پردازند. در اين معاهده همچنين اجراي دقيق همكاري كشورها در تبادل متهمين پيش‌بيني
شده است و از گام‌هاي جديدي كه در اين معاهده برداشته شده است مي‌توان به قوانيني
كه در مورد حمايت از قربانيان جرم‌هاي سازمان يافته و نيز «توابين» -كه به واسطه
اطلاعات دقيق خود مي‌توانند به عنوان سلاحي در دست عدالت و عليه شبكه‌هاي مافيايي
عمل كنند- اشاره كرد. در اين معاهده راه‌كارهايي چون؛ عفو ويژه، هويت جديد و
انتقال به يك كشور امن، براي اينگونه افراد در نظر گرفته شده است. نكته مهم ديگر
موجود در معاهده، امكان همكاري مستقيم دستگاه‌هاي امنيتي كشورهاي عضو بدون دخالت
در سيستم قضايي يكديگر براي كشف هويت اين باندها در كمترين زمان ممكن و به دور از
كاغذبازي‌هاي معمول است كما اينكه دو بند اضافه شده به معاهده، خريد و فروش
كودكان، قاچاق انسا‌ن‌ها و عبور دادن غيرقانوني آنها از مرزها را از نظر دور
نداشته است.
بنابراين، انتظار از دولت‌ها اين است كه با امضاي معاهده و عمل بدان براي دستيابي
به اهداف مطلوب به مبارزه جدي با اين فاجعه حقيقي بشري بپردازند.
مشهورترين خانواده‌هاي مافيايي جهان
1- ايتاليايي- آمريكايي (كوزانوستراي آمريكايي)، 15 خانواده فعال در آمريكا هستند
كه سابقاً 24 خانواده بودند، 10 تا از آنها در شيكاگو، نيويورك، لس آنجلس،
نيوارلئانز و كانادا به شدت مشغولند. عمده‌ترين فعاليتشان نفوذ در مؤسسات بزرگ
تجاري و حرفه‌هاي گوناگون، تجارت مواد مخدر، كلاهبرداري، ربا، قمار و اعمال
غيرقانوني در بورس نيويورك (وال استريت) است.
2- مكزيكي‌ها (كارتل)، 5 شبكه مكزيكي موادمخدر كه نيمي از تجارت كوكائين آمريكا
توسط آنها صورت مي‌گيرد. حشيش، هروئين، ال.اس.دي و… نيز توسط اين شبكه تهيه و
توزيع مي‌شود. دولت مكزيك طي عملياتي سه تن از رهبران بزرگ آنها به نام‌هاي
«گوادالاخار»، «والخليج» و «تيخوانا» را بازداشت كرده است.
3- ايتاليايي‌ها (كوزانوسترا)، 190 خانواده در جزيره پالرمو با 5200 نفر نيرو. 155
خانواده در كابريلا و 600 نفر نيروي طرفدار «الندرا گيتا»، 100 خانواده در ناپل و
حومه‌ي آن با 6000 نفر نيرو كه از بزرگ‌ترين و قديمي‌ترين باندهاي مافياست و عمده
فعاليتشان عبارتست از: سرقت و كلاهبرداري از بازارهاي جهاني، قاچاق انسان،
موادمخدر و اسلحه كه اين مجموعه را تبديل به قدرتمندترين سازمان مالي ايتاليا كرده
است.
4- ترك‌ها (مافيا)، مافياي تركيه از قوي‌ترين و مؤثرترين مافياهاي مؤثر بر سياست
دولت در اروپاست و شامل ده خانواده بزرگ ترك و كرد است كه با رهبري پدر خوانده‌هايي
چون؛ سادات بكر، انور اوزبيزرديك، حسين بايبسين، علاءالدين ژاكچي، در آلمان،
اسپانيا، فرانسه، سوييس كشورهاي بنلوكس، اكراين و قسمت تركي قبرس فعاليت مي‌كنند.
زمينه فعاليتشان نيز عبارتست از: تجارت هرويين ميان اروپا و اعمالي چون؛ قاچاق در
زمينه‌هاي مختلف، كلاهبرداري، برگزاري قمار و بازي‌هاي ممنوعه، گرفتن حق السكوت،
روسپيگري، اعمال غيرقانوني در بازار عمومي و مسابقات فوتبال و در نهايت تجارت
انسان از آسيا و خاورميانه به اروپا.
5- ژاپني‌ها (ياكوزا)، بنابر آمار پليس ژاپن در سال 2002 حدود 84400 نفر عضو
باندهاي ياكوزا هستند. 60 درصد اين افراد جزو سه خانواده قدرتمند: «ياماگوشي
گومي»، «ايناگاوا كاي» و «سوميوشي كاي» هستند كه در تايلند، دوكره، ويتنام،
كامبوج، چين، تايوان، فيليپين، استراليا و آمريكا (هاوايي و سواحل غربي) منتشر شده‌اند
و عمده‌ترين فعاليتشان گرفتن حق السكوت (از شركت‌ها، بانك‌ها و…)، معاملات
غيرقانوني در بازار، فحشا، برگزاري قمار و بازي‌هاي ممنوعه، تجارت موادمخدر و
اسلحه است.
6- كلمبيا (كارتيليتوس)، حدود بيست باند وابسته به مجموعه‌هاي مستقر در «ميدلين» و
«كالي» كه به شكل زنجيره‌اي با هم مرتبط بوده و در مواقع نياز به سرعت به نفع هم
وارد مي‌شوند؛ فعاليتشان بيشتر در اخاذي و ارتشا و كمتر قتل است. سالانه 700 تن
كوكائين توليد و توزيع مي‌كنند و عامل توزيع 70 درصد از هروئين سواحل غربي ايالات
متحده اند. اراضي زير كشت كوكائين اين شبكه در كلمبيا طي سال‌هاي 1980 تا 2002 از
5000 هكتار به 150 هزار هكتار رسيده است و اين ضعف متوليان امنيتي اين كشور را
نشان مي‌دهد.
7- آلبانيايي‌ها، از پيچيده‌ترين و خشن‌ترين باندهاي جرم‌هاي سازمان يافته در جهان
هستند كه تقريباً در تمام كشورهاي اروپايي نفوذ كرده‌اند و عمده فعاليتشان بر سرقت
و تجارت اتومبيل و هر چيز ديگري كه در سطح جهان ممنوع شده، متمركز گرديده است.
8- چين، 150000 نفر عضو شبكه‌هاي مافيايي اين كشورند كه در استراليا، آمريكا،
كانادا و كل اروپا به تجارت موادمخدر، انسان و جعل و تقلب مارك‌هاي تجارتي اجناسي
چون؛ وسايل صوتي تصويري و نيز اموري چون؛ گرفتن حق السكوت، ربا و فحشا مي‌پردازند.
9- روسيه (براتفا)، صد مؤسسه «جرم پيشه» در «مافياي كل روسيه» -كه 20 هزار عضو
دارند- به فعاليت مشغولند. باندهاي مافيايي روسيه شامل 10 خانواده بزرگ منتشر در
مسكو، سن پطرزبورگ و چچن هستند؛ ضمن آنكه پايگاه‌هايي در جنوب آفريقا، آلمان،
بلژيك، كانادا و ايالات متحده، فرانسه، اسراييل، ايتاليا، سيرالئون و سوييس دارند
و در زمينه‌هاي آدم‌ربايي، باجگيري، ترور، غارت مواد نفتي و معادن جهان و قاچاق و
ايجاد بازار سياه در داخل روسيه به فعاليت مي‌پردازند. ضمن آنكه تجارت انسان،
اسلحه، الماس و فروش اطلاعات نيز منبع مهم درآمد اين گروه‌هاي مافيايي است.
------------------
توضيح مترجم:
× ضميمه هفتگي روزنامه فرامنطقه‌اي الحيات چاپ لندن
1) پولشويي به مجموعه اعمالي گفته مي‌شود كه طي آن معاملات و درآمدهاي نامشروع
شكلي كاملاً قانوني گرفته و از تعقيب و مجازات قانون رهايي مي‌يابند.
بالا
بعدی * صفحة دری * بازگشت