به
٧ كشور بزرگ صنعتي جهان پيشنهاد شده است
طرح
گسترده آمريكا برای "خاورميانه بزرگ"
|
|
امريكا طرح گسترده و فراگير جديدي را براي منطقه خاورميانه تدارك ديده و
به اجرا مي‌گذارد. به گفته صاحبنظران، اين طرح جدا از دستاوردهاي اقتصادي
و اجتماعي و سياسي توانسته است به شكل قابل‌توجهي قدرت جريان‌هاي
راستگراي افراطي را در اين منطقه محدود و حتي آنها را هم وادار كند بطور
اعلام نشده‌يي در برنامه‌ها و تئوري‌هاي خود بازنگري كنند.برخي صاحبنظران
معتقدند رفتار امريكا تاكنون نتوانسته نتايج عملي در بسط دموكراسي و اقدام
به حقوق بشر در منطقه داشته باشد، بويژه كه واشنگتن مايل به تغيير بسياري
از نظام‌هاي منطقه نيست. از اين‌رو امريكاييان طرح جديدي را در دست اجرا
دارند كه اصلي‌ترين هدف آن القاي اسراييل به عنوان عنصري همگون در بافت
منطقه است.امريكا طرح پيشنهادي جديد خود را با عنوان «خاورميانه بزرگ» كه
در اختيار هفت كشور بزرگ صنعتي جهان هم قرار داده است يك فرصت بزرگ براي
جامعه جهاني محسوب مي‌كند. خاورميانه بزرگ در طرح جديد امريكا عبارت است
از كشورهاي عربي به علاوه، پاكستان، افغانستان، ايران، تركيه و اسراييل.در
طرح جديد امريكا اشاره شده است كه آزادي، دانش و حضور زنان در امور جامعه
اركاني هستند كه در جوامع خاورميانه به شكل كمرنگي وجود دارند و اين امر
مي‌تواند براي منافع هر يك از كشورهاي بزرگ صنعتي وضع خطرناكي را به وجود
آورد.در اين طرح آمده است كه هرقدر بر تعداد افراد محروم از حقوق سياسي و
اقتصادي در جوامع خاورميانه افزوده شود، شاهد افزايش افراطي‌گري، تروريسم،
جنايت بين‌المللي ومهاجرت‌هاي نامشروع خواهيم بود.
در واقع نقطه آغازين طرح امريكا را در قبال خاورميانه بايد از هنگام حمله
نظامي به افغانستان به حساب آورد، اما اگرچه سرنگوني رژيم طالبان نقطه
آغازين اين طرح محسوب مي‌شود ولي اشغال بغداد را بايد مهمترين نقطه عطف آن
و سرآغاز ايجاد تحولات ساختاري در سياستگذاري‌هاي كشورهاي منطقه دانست.
سرنگوني رژيم صدام حسين، گرايش كشورهاي منطقه را به سوي دموكراسي يا
حداقل ادعاي گرايش به سوي آن، تقويت كرده است.كاخ سفيد براي تقويت
آنچه خود آن را دموكراسي و حكومت قانوني اعلام كرده، راهكارهاي زير را
برگزيده است:
1-حمايت از انتخابات آزاد
براساس اين طرح، در فاصله سال‌هاي 2004 تا 2006 ميلادي كشورهاي ايران،
الجزاير، افغانستان، بحرين، مغرب، قطر، عربستان، تونس، تركيه و يمن شاهد
برگزاري انتخابات بوده يا خواهند بود. در اين رابطه كشورهاي عرب حوزه
جنوبي خليج‌فارس و شمار ديگري از كشورها به امريكا تعهد داده‌اند، انتخاباتي
آزاد را در كشورهايشان برگزار كنند.
2-آموزش‌هاي پارلماني
مسوولان امريكايي از طريق موسسه‌هاي پژوهشي و آموزشي امريكايي و بين‌المللي
سعي دارند، سطح آگاهي‌هاي اعضاي پارلمان‌هاي منطقه را در مورد نقش قوه
مقننه در اصلاحات افزايش دهند.
3- سازمانهاي آموزش امور مديريتي و رهبري زنان
دولت امريكا 200 ميليون دلار براي تقويت نقش زنان در مجالس كشورهاي عربي
اختصاص داده است. در طرح امريكا به گروه هشت كشور صنعتي، حضور گسترده
سياسي و مدني زنان در كشورهاي خاورميانه بزرگ به عنوان يكي از مهمترين
شاخص‌هاي اصلاحات در اين كشورها به شمار آمده است. در اين رابطه يك
كنفرانس آموزشي نيز در كشور قطر برگزار شده است.
4- تقويت ديپلماسي ارتباط با توده ها
امريكا سعي دارد علاوه بر تدوين طرح‌هايي براي تشويق اصلاحات قانوني و
قضايي كه در سطوح ملي و بين‌المللي اجرا مي‌شود، فعاليت‌هاي خود را تا پايين‌ترين
سطوح هرم جامعه يعني مردم عادي هم گسترش داده و سطح آگاهي‌هاي مردم را
از قوانين و حقوق خود بالا ببرد.
5- تقويت رسانه‌هاي گروهي مستقل
سياستگذاران امريكا با توجه به نسبت پايين سرانه مطبوعات در كشورهاي عربي
(53 روزنامه براي هر هزار نفر) و مقايسه آن با كشورهاي پيشرفته (285 روزنامه
براي هر هزار نفر) و كيفيت نازل اكثر مطبوعات عربي بخصوص كه اكثر قريب به
اتفاق آنها در مالكيت رژيم‌هاي سياسي منطقه بوده يا در قبضه آنان است، و
نيز با توجه به برنامه‌هاي با كيفيت پايين راديو و تلويزيونهاي منطقه كه
عموماص جانبدارانه نيز هست، نسبت رويگرداني مردم از رسانه‌هاي ملي خود شده
است. از اين‌رو امريكا سعي دارد با ايجاد رسانه‌هاي جديد همچون شبكه ماهواره‌يي
«الحره» اين خلا را به نفع خود پر كند.
6- تقويت جامعه مدني
كارشناسان امريكايي بر اين عقيده‌اند كه امريكا براي تحقق موارد زير از هفت
كشور صنعتي انتظار كمك دارد:
1- كشورهاي منطقه به ايجاد فضاي حركت براي تاسيس سازمانهاي مدني
غيردولتي تشويق شوند. ايجاد ساختارهاي دانشجويي مهمترين آن است.
2- كشورهاي بزرگ جهان بايد از فعاليت سازمانهاي مدافع دموكراسي، حقوق
بشر، رسانه‌هاي اصلاح‌طلب و سازمان مدافع حقوق زنان حمايت و پشتيباني
كنند.
در اين زمينه امريكا اجراي اصلاحات در ساختار آموزش و پرورش، فرهنگ و آموزش
عالي كشورهاي منطقه را در راس برنامه‌هاي خود قرارداده است. اين كشور با
اعمال فشار به كشورهاي عربي و اسلامي سعي دارد مفاهيمي چون جهاد و مبارزه
براي آزادي سرزمين‌هاي اسلامي را از برنامه‌هاي درسي دانش‌آموزان حذف كند.
7-تقويت طرح‌هاي اقتصادي در كنار طرح‌هاي سياسي و آموزشي
امريكا با تشكيل سازمانهاي همكاري منطقه‌يي دو جانبه و چند جانبه حضور
اقتصادي‌اش را در منطقه گسترش مي‌دهد.علاوه بر طرح مشاركت امريكايي
مديترانه‌يي، واشنگتن تلاش‌هاي خود را براي تشكيل منطقه آزاد تجاري
امريكايي خاورميانه‌يي آغاز كرده و براساس برنامه‌هاي از پيش طراحي شده،
قرار است اين منطقه تا سال 2013 ميلادي تشكيل شود.
برگرفته از روزنامه اعتماد 3 اسفند 1382
بالا
بعدی * صفحة دری * بازگشت