مسابقه
امريکا و القاعده در شاخ افريقا
از روزنامه شرق
بنا به گزارش روزنامه Qarn (قرن) سومالي، در روزهاي
پاياني سال گذشته ميلادي، آمريكا و برخي كشورهاي غربي همزمان با افزايش نيروهاي
نظامي خود در منطقه شاخ آفريقا جهت پيگيري جدي تر با حركت هاي
تروريستي به دنبال طراحي و اجراي سياست جنگ با تروريسم بين المللي هستند. در
همين راستا آمريكا درصدد ايجاد پايگاه هاي حراستي و از جمله ساخت زنداني
مخصوص دستگير شدگان و متهمان فعاليت هاي تروريستي در جيبوتي است. طي
نخستين روزهاي آغاز سال جديد ميلادي كميته بين المللي ضدتروريسم به رهبري
آمريكا نشست ويژه اي را جهت بررسي راهكارهاي فعال تر كردن ماموريت
نظاميان در شاخ آفريقا در جيبوتي برپا كرد.
هنوز از مهم ترين تهديد القاعده در عمليات انفجاري در دو هتل معروف و
بين المللي كنيا زمان زيادي نمي گذرد. دولت جيبوتي نيز درمقابل
حركت هاي اخير آمريكا در منطقه ضمن تكذيب شايعه بناي زندان امنيتي توسط
آمريكا در آن كشور، هرگونه حركت و ايستادگي عليه نيروهاي نظامي آمريكايي و غربي را
در آنجا ممنوع كرده است. بنا به گفته معاون نيروي ارتش جيبوتي، در حال حاضر ارتش
آمريكا، فرانسه، آلمان و اسپانيا در منطقه شاخ آفريقا و در جيبوتي به سر
مي برند. هر چند كه سه كشور اروپايي اخير در جيبوتي حضور نظامي دارند اما
رهبري حضور قدرت نظامي با آمريكا است كه قريب به يك هزار نفر نيروي آ موزش
ديده را در محل اقامتگاه قبلي نيروهاي فرانسوي مستقر كرده است. ارتش آمريكا اخيراً
اعلام كرده تا كسب اطمينان از پايان تروريسم در منطقه حضور خواهد داشت. اينك
اقامتگاه نيروهاي آمريكايي مركزتصميم گيري و اقدام هاي ضدتروريستي بوش
عليه ارتش سازمان هاي بنيادگرا به ويژه در شش كشور حوزه شرق آفريقا و نيز يمن
است.همين طور كه گزارش مي رسد طي هفته هاي اخير نظاميان آمريكايي
اردوهاي آموزشي مشتركي با نيروهاي ارتشي اتيوپي، كنيا و بندر جيبوتي
داشته اند. ناوهاي رزمي ناتو نيز به دنبال يافتن تسليحات تروريستي در سطح
آب هاي بين المللي پراكنده هستند.گفته مي شود پايگاه نظامي مشترك
آمريكا و اروپا با ۱۸۰۰ پرسنل نظامي طرح عملياتي مبارزه با تروريسم را در كشورهاي
سودان، اريتره، اتيوپي، يمن، جيبوتي، سومالي و كنيا بر عهده دارد. مركز فوق به
عنوان يكي از اهداف تروريستي مورد تهديد اعلام شده است. از نظر آمريكايي ها
به غير از كشور سومالي كه فاقد دولت است، شش كشور ديگر مطروحه جزو مناطق مهم
عملياتي هستند.كشور جيبوتي كه هم اندازه ماساچوست آمريكاست از لحاظ
سوق الجيشي از ديرباز اهميت بسزايي داشته چرا كه حلقه ارتباطي آفريقا و
خاورميانه محسوب مي شد و قرن ها جايگاه تجارت بين المللي از طريق
خطوط كشتيراني بوده است. فرانسه نيز همزمان با خاتمه دادن به استعمار آن كشور و
شاخ آفريقا كنترل درياي سرخ و خليج عدن را كه يكي از شلوغ ترين معابر
كشتيراني بين المللي است بر عهده دارد.
منطقه شاخ آفريقا و شرق اين قاره تاكنون چهار بار هدف عمليات تروريستي وابسته به
شبكه القاعده قرار گرفته است. در اوت ۱۹۹۸، انفجار در محل سفارت آمريكا در كنيا و
تانزانيا، در اكتبر ۲۰۰۰ عمليات انتحاري در يمن و بالاخره در نوامبر ۲۰۰۲ تا حمله
موشكي به هواپيماي توريستي اسرائيل دقايقي قبل از انفجار هتل اسرائيلي در بندر
مومباسا در سواحل كنيا به عنوان مهم ترين عمليات القاعده به حساب مي آيند.يكي
ديگر از اهداف حضور نظامي آمريكا در منطقه شاخ آفريقا ايجاد نياز دولت هاي
آفريقايي به خريد تسليحات نظامي است كه بازار پررونقي را براي آمريكا برقرار كرده
است.آمريكا به بهانه برگزاري اردوهاي نظامي مشترك در كشورهاي آفريقايي جنوب صحرا
شامل بنين، ساحل عاج، غنا، گينه، كنيا، مالاوي، مالي، نيجريه، سنگال و اوگاندا
توانسته است سودهاي هنگفتي را از بابت فروش اقلام جنگي براي خود فراهم نمايد .
از سال ۱۹۹۶ بيش از ۸۶۰۰ نظامي آفريقايي تحت تعليم آمريكايي ها قرار
گرفته اند.
پنتاگون طي سال هاي پاياني قرن بيستم حداقل ۴۰ ميليون دلار از دولت هاي
آفريقايي مزبور بودجه درخواست كرده است. عمده كشورهاي آفريقايي مشمول اين برنامه
نيجريه، سنگال و غنا هستند كه در بحران سيرالئون و ليبريا حضور نظامي
داشته اند.از سوي ديگر شايد كشور آفريقايي كنيا شاخص ترين موردي
باشد كه در فوريه سال ۱۹۸۰ قرارداد همكاري نظامي را با آمريكا امضا كرد تا به
هنگام نياز و ضرورت ارتش خود را در اختيار آمريكا در منطقه قرار دهد.
قرارداد هاي همكاري نظامي به آمريكا اجازه مي دهد تا از امكانات بندر
مهم مومباسا وپايگاه هاي هوايي «امبا كاسي» و «نانيوكي» جهت اهداف نظامي
استفاده كند.پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، پنتاگون با چراغ سبزي كه از دولت جيبوتي
گرفت، توانست نسبت به تاسيس مركز فعاليت هاي نظامي عليه تروريسم در شاخ
آفريقا و شرق منطقه اقدام كند. در دسامبر ۲۰۰۲ حدود ۲۴۰۰ نيروي نظامي دريايي
آمريكا طي دوره خاص نظامي در بندر جيبوتي آمادگي لازم را جهت همراهي ارتش آمريكا
در جنگ با عراق پيدا كردند. ترور يكي از رهبران القاعده و چهار عضو در نوامبر ۲۰۰۱
در كشور يمن در همين راستا بوده است.تاكنون دولت آمريكا از ساير كشورهاي آفريقايي
درخواست كمك هاي نظامي نكرده است. هر چند توانسته است همكاري هاي
بالنسبه موثري با نيروي هوايي بوتسوانا در منطقه داشته باشد.در عين حال به نظر
مي رسد كه كشورهاي شاخ آفريقا تحت تاثير فشارهاي روز افزون آمريكا،
مجبور به افزايش تدابير امنيتي عليه تروريسم شده اند. به همين منظور،
اخيراً رهبران سه كشور اتيوپي، سودان و يمن در نشستي ويژه به ايجاد يك مركز
ضدتروريستي عليه افزايش عمليات تروريستي در منطقه هم آوا شدند و تصميم گرفتند تا
تمام تلاش خود را جهت دستگيري اعضاي القاعده به كار گيرند.
كشورهاي شاخ آفريقا توجه خاصي به گروه «الاتحاد» سومالي به خصوص پس از حادثه يازده
سپتامبر داشته اند. اين در حالي است كه سودان و اتيوپي، اريتره را به
بي ثبات نمودن منطقه شاخ آفريقا متهم كرده اما از پيوستن آن به
اتحاديه خود استقبال مي كنند. اريتره نيز اين اتحاد را «محور تجاوز»
ناميده و سودان را آ لت دست استعمار عليه دولت هاي كوچك درياي سرخ
مي نامد
امريکا از فشار بر مشرف استقبال ميکند
ايسنا
قبل از اين كه كاروان
اتومبيل هاي حامل پرويز مشرف از خيابان هاي شهر راولپندي عبور كنند،
تمامي خيابان هاي مسير حركت تحت كنترل و بازرسي قرار گرفته بودند، اما
توطئه گران قتل رئيس جمهور پاكستان طرح دقيقي ريخته بودند. آنها دو اتومبيل
حامل مواد منفجره را در دو پمپ بنزين موجود در خيابان جانداچي چي پارك كرده
بودند. در حالي كه كاروان پرويز مشرف به پمپ بنزين اول نزديك مي شد، رانندگان
اتومبيل هاي حامل مواد منفجره دست به كار شدند. هفته نامه تايم در شماره اخير
خود با انتشار گزارشي در خصوص ترور اخير پرويز مشرف نوشت: قبل از اين كه عمليات
انتحاري عليه پرويز مشرف به نتيجه برسد، گارد حفاظتي رئيس جمهور پاكستان مسير حركت
اتومبيل اول را تشخيص داد و باعث شد كه روند حركت آن تغيير يابد و با برخورد به
يكي از اتومبيل هاي كاروان حامل رئيس جمهور منفجر شود. پس از چند دقيقه
اتومبيل دوم در فاصله اي نه چندان دور از مرسدس بنز حامل پرويز مشرف منفجر شد
و باعث خرد شدن شيشه جلوي اتومبيل حامل پرويز مشرف شد. در مجموع، ۱۶ نفر در اين
انفجارها كشته شدند كه شامل رانندگان اتومبيل هاي حامل مواد منفجره، گاردهاي
امنيتي و تعدادي از مردم عادي بودند.
مشرف در اين حادثه كه در روز كريسمس به وقوع پيوست آسيبي نديد، اما شش ساعت بعد از
حادثه كه وي از طريق تلويزيون سخن مي گفت، نشانه هاي شوك در گفتار و رفتار
و حركات وي كاملاً مشخص بود. اين انفجارها در حالي به وقوع پيوستند كه دقيقاً ۱۱
روز پيش از آن نيز وي از خطر يك انفجار جان سالم بدر برده بود. ۳۰ ثانيه پس از
عبور اتومبيل حامل وي از روي پل نزديك منزل مسكوني وي، اين پل منفجر شده بود. در
ادامه اين گزارش آمده است: از زماني كه رهبران آمريكا پس از ۱۱ سپتامبر به مشرف به
عنوان متحد اصلي در جنگ عليه تروريسم نزديك شدند، آنها مي دانستند كه حمايت
مشرف از جنگ عليه تروريسم، حمايت رهبري است كه با كودتا روي كارآمده و در كشوري
حكومت مي كند كه افراط گرايان در حال رشد و گسترش هستند. با حمايت مشرف
از جنگ آمريكا عليه طالبان و القاعده و در اختيار قرار دادن خاك پاكستان به
نيروهاي آمريكايي براي ترتيب دادن حملات به افغانستان وي عملاً دشمنان قدرتمندي
براي خود ايجاد كرد، اما هيچ گاه تهديدهايي كه عليه او مي شد به اندازه
زمان كنوني علني و شديد نبوده اند. اين انفجارها سه ماه پس از پخش نوار
ويدئويي ايمن الظواهري، معاون ارشد بن لادن توسط شبكه تلويزيوني الجزيره به وقوع
پيوست. الظواهري در اين نوار طرفداران القاعده را به ساقط كردن پرويز مشرف ترغيب
كرده بود. اين دو كوشش جهت ترور مشرف و هم چنين توطئه هاي قتل وي كه در آوريل
سال ۲۰۰۲ كشف شدند، مقامات آمريكا را به وحشت انداخته است. در بخش ديگري از اين
مطلب آمده است: سناتور چاك ها گل، از اعضاي كميته روابط خارجي سناي آمريكا
گفته است كه مشرف قوي ترين و پايدارترين نيرويي است كه ما مي توانيم به
او اميد داشته باشيم.
بازپرس هاي پاكستان معتقدند كه القاعده پشت حملات اخير قرار دارد، اما نقش
گروه هاي افراط گراي داخلي را نبايد ناديده گرفت. مشرف با قدغن كردن
فعاليت بعضي سازمان هاي افراط گراي پاكستان و اتخاذ موضع ملايم در قبال
هند خصوصا درباره موضوع كشمير عملا مورد تنفر بسياري از گروه ها و افراد
تندرو پاكستان واقع شده است. وي در طول خطوط مرزي مورد اختلاف بين پاكستان و هند
در كشمير به صورت يكجانبه اعلام آتش بس كرده است و پيشنهاد داده است كه مايل
به تعيين سرنوشت كشمير از طريق همه پرسي در اين منطقه است.
مجله تايم در بخش ديگري از اين گزارش آورده است: بعضي از مقامات آمريكا تلاش
جهت ترور مشرف را مورد حمايت تلويحي واشنگتن مي دانند. به طوري كه فاش شده
است بوش به يكي از مقامات دولت خود گفته است: ترور، شاخص ديگري است كه مشرف را به
سمتي كه ما مي خواهيم، سوق مي دهد. اين سمت در واقع تلاش مشرف براي قلع
و قمع افراط گرايان اسلامي است.
با اين حال آمريكا نمي تواند جان سالم به در بردن مشرف از حملات بعدي را
محاسبه كند. با كشته شدن احتمالي پرويز مشرف، طبق روال قانوني محمد ميان
سومرو، رهبر سنا تا برگزاري انتخابات آينده جانشين وي خواهد شد، اما در حالي كه
قدرت مسلط به كارگزاران سياسي پاكستان واگذار شده است، ارتش عملا قادر است قدرت را
قبضه كند. به اين ترتيب سلامت سلا ح هاي هسته اي پاكستان حفظ خواهد
شد، چرا كه برنامه هسته اي پاكستان حتي در دوره اي كه حكومت در دست
غيرنظاميان بوده، توسط نظاميان كنترل مي شده است. عمده ترين نگراني
آمريكا اين است كه جانشين مشرف منطقاً به اين نتيجه برسد كه مبارزه با
افراط گرايان اسلامي براي امنيت جاني وي از هر چيزي مخاطره آميزتر است
بالا
بعدی * صفحة دری * بازگشت